In deze blog deel ik de worsteling van mijn cliënte, Anne om in contact te komen met haar gevoel, haar beschermingsmechanismen die als automatische piloten het overnemen wanneer ik naar haar gevoel vraag, en het begin van haar reis van rationeel denken naar voelen.
Anne kan moeilijk bij haar gevoel komen. Anne komt al enkele jaren voor wat ik “onderhoud” noem: één keer per maand, na een intensievere coachingsperiode tijdens haar burn-out een paar jaar geleden. Anne heeft een werkelijk fantastisch pad afgelegd: ze heeft haar toxische werkomgeving verlaten en leeft nu haar tienerdroom als eigenaar van haar eigen schoonheidssalon. Als harde werker en perfectionist is ze ondanks haar korte periode als zelfstandige al heel succesvol. Maar ze merkt dat de oude demonen terugkomen… Ze werkt op automatische piloot, blijft cursussen volgen om zichzelf te perfectioneren en verslindt boeken over persoonlijke ontwikkeling – altijd op zoek naar die ene ultieme tip om van haar terugkerende patronen en de gevolgen ervan af te komen. Tijdens onze sessies kan ze er uren over vertellen, maar telkens wanneer ik haar vraag om in het hier en nu te voelen, kijkt ze me aan alsof ik van een andere planeet kom. Ik zie een soort angst of verwarring in haar ogen. Haar people pleaser aarzelt even of ze toch niets kan bedenken wat ze zou moeten voelen, terwijl de harde werker vraagt of ik niet nog een boek kan aanraden of een doorverwijzing. We blijven in dezelfde cirkel draaien… Je zou kunnen zeggen dat ze weerstand heeft om te voelen, of sterker nog, dat ze het niet hard genoeg wil – anders zou ze het toch al lang gedaan hebben?
Het is echter geen kwestie van niet willen. De realiteit is dat er een heel leger beschermers voor haar kwetsbaarheid staat die nauwlettend in de gaten houdt of het wel veilig is om te voelen. Ze zijn zelfs zo sterk dat wanneer ik probeer om met haar beschermers in contact te komen, er opnieuw niets is – “een waas in mijn hoofd,” zegt ze, terwijl ze me bang vragend aankijkt. “Wat is er mis met mij dat ik dit nu niet kan voelen?” Ze begrijpt er niets van.
Ondertussen krijgt ze van haar osteopaat, haar voedingscoach, haar partner – kortom, van zowat haar hele omgeving – te horen dat ze eerst zal moeten leren voelen. Het maakt haar alleen maar wanhopiger. Want wat als dit nooit lukt? En wat betekent dit ‘voelen’ eigenlijk?
Ik vraag haar om samen een tafelopstelling te maken van de delen die we zien verschijnen tijdens een sessie wanneer ik naar haar gevoel vraag. We beginnen met een poppetje voor haarzelf. Haar people pleaser wil eerst even bij mij afchecken wat ik precies bedoel en wil zien… Ik nodig haar uit om gewoon voor zichzelf te bepalen wat juist aanvoelt – er is geen goed of fout. Ze plaatst een poppetje op de tafel.
Ik nodig haar vervolgens uit om haar rationele verteller erbij te plaatsen – het deel dat constant verhaaltjes vertelt over recente gebeurtenissen en voorbeeld na voorbeeld opsomt. Ze kiest eerst willekeurig een poppetje, maar bedenkt zich en plaatst een grote pop ernaast.
Dan vraag ik haar om het deel dat haar tegenhoudt om te voelen, erbij te zetten. Ze plaatst een groot vrouwelijk poppetje ernaast. Vervolgens verandert ze haar eigen poppetje naar een klein poppetje, een meisje. “Ik voel me klein,” zegt ze, en checkt nog even of ze dit mag veranderen. “Voel jij maar wat waar is voor jou,” geef ik aan.
Daarna voegen we het dissociërende deel toe – dat wat zorgt voor een waas in haar hoofd en stekende pijn bij haar oog, wat verhindert dat ze aanwezig kan zijn in het hier en nu en kan luisteren naar wat ik vertel. Ze neemt een stapel gekleurde donkere blokjes. Ik zie haar uitdrukking veranderen en vraag wat er gebeurt. “Ik krijg nu echt een ambetant gevoel,” antwoordt ze. Op mijn vraag waar ze dit voelt, zegt ze: “In mijn hoofd.” Ze voegt dit gevoel toe als een blokje bovenop de stapel en valt even stil. Als ik vraag hoe het nu met haar is, zegt ze: “Beter, een beetje meer opgelucht.”
Ten slotte nodig ik haar uit om haar harde werker toe te voegen – het deel dat blijft cursussen volgen, nooit tot rust komt en moe is. Ze plaatst een groot mannelijk poppetje. Als ik vraag of ze nog delen wil toevoegen, weet ze het niet. “Nee,” denkt ze, en ik vraag haar wat haar nu opvalt aan de opstelling.
“Ja, ik ben maar klein tussen al die grote delen en ik zit precies opgesloten in een burcht,” zegt ze. Mijn coach hart maakte een vreugdesprongetje… Dit had ik zelf niet kunnen bedenken, maar zoals het daar op tafel staat – zo is het, dit klopt gewoon.
Haar gevoelswereld wordt goed beschermd door poortwachters die samen een burcht vormen rond haar hart. Ze zijn er om haar kwetsbaarheid, veilig te houden. Geen wonder dus dat het moeilijk is om bij haar gevoel te komen. Het zit opgesloten in een burcht en welke kant ze ook kiest om erbij te komen – overal staat een stevige beschermer die we niet ongezien kunnen passeren.
Even was het er, dat gevoel van ‘dit klopt’, en voor we er erg in hadden, nam de verhalenverteller het weer over. De verhalen over hoe haar moeder nooit aandacht had voor haar gevoelens, hoe ze haar vrienden adviseert en helpt met dezelfde worstelingen, en hoe ze er niet in slaagt om het voor zichzelf toe te passen… We hebben de burcht gevonden, maar moeten nog aan de overkant van de gracht blijven staan – de beschermers hebben de brug nog niet laten zakken zodat we kunnen oversteken en naar binnen kunnen kijken.
Het verhaal van Anne toont hoe genuanceerd de reis van denken naar voelen kan zijn. Haar beschermingsmechanismen, die zich manifesteren als een burcht rond haar kwetsbare kern, zijn niet zomaar obstakels die overwonnen moeten worden – ze zijn waardevolle poortwachters die haar veiligheid bewaken. Het eerste belangrijke inzicht is niet het forceren van toegang tot haar gevoel, maar het erkennen en begrijpen van deze beschermende delen. Dit is het begin van haar reis: niet het bestormen van de burcht, maar het geduldig winnen van het vertrouwen van de poortwachters, zodat de brug ooit kan zakken en ze veilig toegang krijgt tot haar gevoelswereld.
Bewaakt jouw hoofd ook goed jouw hart? En heb je hierdoor wel eens het gevoel niet ten volle te kunnen genieten van het leven? Wil je meer inzicht in jouw innerlijke belevingswereld? Of wil je meer ontdekken over jouw delen en hoe ze aan het stuur van jouw leven zitten? Neem contact op, ik begeleid jou graag op jouw ontdekkingstocht naar jouw innerlijke burcht en hoe deze jouw kwetsbaarheid beschermt, zodat de energie terug kan stromen.
“Ik doe alles wat de boekjes mij voorschrijven, en toch voel ik mij na 6 maanden niet beter. Geraak ik ooit nog uit mijn burn-out?” Dat was Jeroens antwoord op mijn vraag “Hoe gaat het met jou?” bij de start van onze sessie.
Dat was even slikken: een cliënt die 6 maanden in begeleiding is en vertelt hoe het erger is geworden in plaats van beter. (“Wat een kwakzalver moet ik dan wel niet zijn,” ging even door mijn hoofd… 😉)
Wil je weten wat er echt aan de hand was en hoe hij eruit is geraakt? Lees dan mijn nieuwe blog en ontdek mijn ultieme life hack om uit je lijden te komen—voor eender welke vorm van vastzitten, niet alleen een burn-out. Wil je ook echt doorleven wat deze life hack voor jou kan betekenen? Beluister dan mijn nieuwe aflevering van de podcast Energiek en laat je meevoeren door mijn stem in de werkelijke beleving ervan. Ik ben benieuwd hoe de life hack voor jou kan werken. Je mag het mij altijd laten weten via een persoonlijk berichtje, want ik vind het fijn om jou beter te leren kennen..
Jeroen is in begeleiding sinds zijn burn-out begin maart. Als kantoordirecteur stuurt hij een klein team aan. Sinds enkele weken zijn zijn burn-outsymptomen verergerd: hij slaapt weer slechter, is extreem vermoeid en ervaart allerlei fysieke klachten waarvoor geen directe medische oorzaak gevonden kan worden. (Laat dat altijd checken bij je huisarts, alsjeblieft—niet alles zit tussen de oren.) Dit gebeurde net toen hij de draad weer wilde oppikken en vanaf september terug aan het werk wilde. Want ja, hoe zou langer thuiszitten hem nog verder helpen? Was dat wel dé oplossing? Bijna 6 maanden thuiszitten moest toch genoeg zijn? Hoe lang kon dit nog duren? Door de verergering van de symptomen voelde Jeroen dat hij er absoluut niet klaar voor was, wat nu voor enorme frustraties zorgde. Hij vertelde hoe hij alles deed zoals het hoorde: mediteren, wandelen, ademen… en toch had het geen effect. De vermoeidheid won het steeds van zijn wil om uit dit grote lijden, uit dit grote niets te geraken.
Veel van mijn cliënten hebben een grote rationele denker in zich, zoals Jeroen. Dit deel probeert voor elk probleem een rationele oplossing te vinden en zo controle te krijgen over de situatie: “Ik heb een burn-out, wat zeggen de specialisten dat ik moet doen? Ah ja, rusten, wandelen, mediteren, ademen… en dan komt het goed. Oké, dan ga ik dat oefenen en toepassen in de hoop zo snel mogelijk uit mijn burn-out te geraken, om mijn leven terug onder controle te krijgen.”Eigenlijk is dit niets anders dan dezelfde strategie toepassen die je in eerste instantie een burn-out heeft bezorgd. Je benadert de zaken puur rationeel en gaat door omdat het zo hoort, omdat het van je verwacht wordt, of omdat de maatschappij vindt dat het zo moet. Als perfectionist of controlefreak wil je dit dan ook zo goed mogelijk doen. Je installeert apps om te meten hoe goed je ademt en slaapt, waarbij je telkens geconfronteerd wordt met the gap tussen jou en de “perfectie”. Je wordt wakker, leest op je smartwatch dat je volgens de norm niet goed genoeg geslapen hebt, en raakt teleurgesteld. Want je bent om 22 uur gaan slapen, je hebt nog een boekje gelezen in plaats van op je telefoon te kijken… en toch blijft het resultaat uit.
Wat je hierbij doet, is “goed” of “fout” afmeten aan een externe bron, een external frame of reference. Als het resultaat niet goed is, ben je teleurgesteld of vind je dat je het niet goed gedaan hebt. Terwijl het er juist om gaat dit te oefenen zonder je eigenwaarde aan het resultaat vast te koppelen.
Wanneer het deel in jou dat zo snel mogelijk de controle wil terugkrijgen aan het stuur zit van je herstelproces uit een burn-out, wil het niet afwijken van de voorgeschreven structuren en methodieken uit de boeken. Maar diezelfde boeken schrijven ook voor dat je moet leren ‘aanvaarden‘, want zonder echte aanvaarding kan er geen genezing zijn. Zo ontstaat er een tweestrijd in je hoofd: moet ik proberen controle te krijgen, gedreven door de wil om er zo snel mogelijk uit te geraken en terug naar mijn normale leven te gaan? Of moet ik het gewoon wat meer laten gebeuren?
De paradox is dat hoe sneller je echt kunt aanvaarden dat je in deze situatie zit, hoe sneller je eruit zult geraken (wel beseffend dat je lichaam door een heel fysiek herstelproces moet gaan, wat je niet kan versnellen… dat zal zijn tijd nodig hebben).
Het deel in jou dat controle wil krijgen, zegt dingen zoals: “Kom, pak jezelf bij elkaar, ga wandelen, doe leuke dingen, ontspan je, want zo krijg je weer wat zingeving in je leven.” Je hebt al zoveel gerust, het is tijd om uit die zetel te komen—je kunt niet eeuwig blijven liggen. Dit deel probeert veel zaken te implementeren (vaak op een rigide manier) om je beter te laten voelen. Eigenlijk kun je dit deel zien als je bondgenoot, je vriend die alles doet om je beter te maken. Het haalt je letterlijk het huis uit om te gaan wandelen en sleept je mee voor een koffie, want in de zetel blijven hangen is niet de oplossing. Dit deel kan ook erg gefrustreerd raken als al zijn harde werk niet beloond wordt met een concreet resultaat—namelijk dat je je beter of energieker voelt.
‘If you do what you’ve always done, you’ll get what you’ve always got…’
Aan de andere kant is er een stem die eigenlijk niet mee bezig wil zijn. Deze stem zegt: “Het is wat het is.” Ze wil niet langer zoeken naar die éne oplossing, maar wil het gewoon leren aanvaarden. Deze stem moedigt je aan om jezelf niet te forceren, te ontspannen en te genieten. Als het vandaag niet lukt, is er morgen een nieuwe dag. Misschien gaat het dan beter. Voel je je nu te moe voor die wandeling? Rust dan gewoon. Heb vertrouwen in het proces en dat je lichaam weet wat je nodig hebt. “Dit is het,” zegt die stem, “aanvaard dat het zo is voor nu.”
Voor velen voelt het overgeven aan deze laatste stem heel onwennig. Het lijkt al snel alsof je in chaos zult belanden, alsof je onverschillig wordt, alsof het niet meer belangrijk is. Contact met deze stem zorgt vaak snel voor onrust. “De dingen gewoon laten gebeuren? Dat kan toch niet!” denk je dan. “Wat als ik over een jaar nog steeds in de zetel hang en geen stap verder ben?” Dan voel ik mij toch gewoon ‘gelaten’…
Maar het gaat niet om of of… wel om de balans tussen de twee energiepolen van rigide controle aan de ene kant van het spectrum en gelatenheid aan de andere kant. Bij balans kom je in iets als aanvaarding en vertrouwen terecht. Dus stel je eens voor dat jij een homeopathische dosis ‘gelatenheid’ zou innemen, wat zou er dan anders zijn? Wat wordt er dan mogelijk in jouw naarstige zoektocht naar dé oplossing om uit je lijden verlost te geraken… welke mogelijkheden ontstaan er dan, wat ga je dan anders doen…
We zijn geprogrammeerd om lineair te denken: als ik dit doe, dan volgt de oplossing. Maar bij complexe zaken als een burn-out, waar zoveel factoren een rol spelen, ontvouwt de oplossing zich niet door simpelweg bepaalde activiteiten uit te voeren of lineair te denken. De echte transformatie gebeurt door een combinatie van zaken en vragen vertrouwen, open staan, mildheid en aanvaarding van wat is.
Voor Jeroen betekende deze ervaring met zijn twee delen en met de homeopathische dosis ‘gelatenheid’ dat hij het genuanceerder kon zien, dat hij kon zien hoe zijn rationeel deel ervoor zorgde dat hij naar oplossingen zocht, wat op zich goed was, maar dat hij de uitkomst wat meer mocht loslaten en relativeren, dat hij vervolgens niet zo streng moest zijn voor zichzelf. Zorgt deze ervaring ervoor dat hij de dag nadien terug kan gaan werken, nee zeker niet… maar wel dat hij meer en meer echt kan doorvoelen waar de uitdaging tot transformatie zit voor hem en dat hij meer en meer de angst om in transformatie te gaan, kon loslaten en dat is het echte begin van het herstelproces.
Laat het resultaat los van de dingen die je doet om je beter te voelen en geniet van het proces. Maak die wandeling zonder verwachtingen. Doe de ademhalingsoefeningen zonder druk. Het feit dat je deze activiteiten onderneemt, is op zichzelf al waardevol. Je bewuste aandacht voor je ademhaling ís het resultaat. De oefening zelf ís het doel. Het herstel is een proces van vallen en opstaan. Het probleem ontstaat wanneer je focust op een ‘instant’ oplossing voor je burn-out en je dit op een rigide manier onder controle gaat proberen te krijgen. Geniet liever van de reis. Het is een proces, een weg naar iets nieuws dat je nu nog niet kunt voorstellen.
Wil jij dit nu ook echt ervaren wat de homeopathische dosis voor jou kan betekenen. Beluister dan de nieuwe aflevering van de podcast energiek. Doe jij ook alles wat de boekjes je voorschrijven? En blijf je toch vastlopen? Neem contact op voor een vrijblijvend intakegesprek via twiggy@energy-coach.be. Ik begeleid jou graag naar meer energie in werk en leven.